سخنرانی بانُک فریبا برهانزهی در “بلوچ ءِ دود ءُ ربیدگ ءِ روچ” در کشور سوئد

برمش/ امروز یکشنبه دوم مارس ۲۰۲۵ مصادف با ۱۲ اسفند ماه ۱۴۰۳، مراسمی در جهت بزرگداشت روز فرهنگ بلوچ به همت رژن تی وی در کشور سوئد برگزار شد.

در این مراسم که بانُک “فریبابرهانزهی” از سازمان برمش در این مراسم شرکت و به زبان بلوچی سخنرانی کرد.

خلاصه ای از سخنرانی بانُک “فریبا برهانزهی” به شرح ذیل می باشد:

برَمش”، “بلۆچانی جَنێنانی توار”ئے بُندات مان جَنوَری 2022برابرگۆن دَی ماه، 1400 اێربوتگ. اے سازمانئےمَکسَد اێش اِنت که پَه جنسی وجِنسیتی بِرابَری و نابرابریئے گار کَنَگا برسیت. پَه ای مَکسَدا، برمش وَتی کاران گۆن سازمان ملَلَئے “حقوق بَشرَئے مَنشورَئے” رَهبَندا دێما بارت.
هَمے پێما، مان «جَنێن، زِند، آزاتیَ» ئے زرمبشَئے وَهدا، برمش گۆن چُنت دِگه اێرانی راجان جنێنانی سازمانانی همکاریا چۆ که تُرک، تُرکمَن، عرب، کُرد، پارس، گیلَک و لُر، چُنت زھرشانی و مُچّی پَه بلۆچستانَئے مردمان و جنێنانی پُشتپانیا بَرجَم داشتَگ. اے سازمان گۆن وَڈوَڈێن بیانیَه و گُزارشانی شِنگ کَنَگا، اے بُنگَپّانی سَرا کار کُرتگ: بێرَهمی جنێنانی سَرا، بازێن بلۆچانی اێدام کَنگان و آیانی اَسرمَندی پَه لۆگ مَردُمان، اُ هاسّ پَه جَنێنان.
برمشَئے سازمان، بلۆچ دۆد و ربێدگَئے جهانی رۆچا که آ اِزم و اِشک و پَهلوانی شَئیرانی پێش دارۆک مان بلۆچ جنێنانی دۆچکاری اِنت، مَزَن ئه داریت.
بلۆچستان هَما مُلک اِنت که مان راجدَپتَرئے دراجیا چۆ نگینے مان کوَهنێن تَمدّنانی تاجا دُرُکشِتَگ، آییا جُهلانک و بُنداتی دۆد و ربێدگے هَست اِنت که گۆن آییئے اِزم و ساز و زێمُل و لَبزانک و دۉدان هَمگرَنچ اِنت. مارچ ئے دومی رۆچ، بلۆچ دۆد و ربؽدگی جهانی رۆچ، یک مۆهے پَه اے زمانگی میراسَئے ارزش شُناسیا. اے هَما رۆچ اِنت که مان آییا کوَهنێن پَهلوانی کِسِّهان، آشِکی کِسَّهان، سرۆدئے زێمُلان و جنێنانی دَستانی هُنَر(اِزم)، گوَستَگین زێبناکێن وهدانی ترانَگا دَئورء دَنت.
اے رۆچَئے بِندات ئے بُنگَپّ چَه یَک تُپاکے که مان سال 2010 کَپت، چِستَء بیت. آ هَما وَهد اِنت که “آزات بلۆچ دانشجویانی سازمانBSO aazaat=” مان خُضدارئی مُهندسی دانشگاها یَک مراگِشے پَه بلۆچ دۆد و رُبێدگی پَجّار و ارزش شناسیا بَرجم داشت. آ رۆچا پاکستانَئے دولتَئے بێرَهمی و لَٹّ و چۉپئی سَوَبا دو دانشجو که آیانی نام جیَند بلۆچ و سِکَندَر بلۆچ اَت، شھید کنئگ و دِگَه بازێنے ٹَپّی بوت انت. اے کُشتار، یک مَزنێن مَوجے بلۉچانی نیاما په دنیائے بلۆچانی تُپاکیآ چِست کُت. چَه آ زَمانا، مارچَ ئے دومی رۆچ “بلۆچی دۆد و ربێدگی دێمپانی و بلۆچ پَجّارَئے پَهازَگَ ئے نِشان” زانَگ ء بیت. مرۆچی، بلۆچان دُنیائی چارکُنڈا اے رۆچا گۆن وَتی دۆد و ربێدگی مُچّی و مٙراگِشان، و راجی ساز و زێملان و دۆچ کارێن پُچّانی پێش دارَگا، و پَهلوانی و اِشکی شیئرانی وانَگا، مَزَنء دارنَت.
بلۆچَی دۆد و ربێدَگ یک گْرٙنچے چَه اِزمَی نَرمی(=لطافت) و پَهلوانی شیَرانی زۆرمَندی اِنت. آیی ساز و زێمل، گۆن نٙل وسرۆد و تَنبورگ و ڈُهُلّ، نه که بس اے مُلکَئی مردُمانی اَندَرونی مارشتان پێشَ داریت، بَلکێن آیانی راجدَپتر و زرُمبشانا(=مبارزات) روایتَء کَنت. بلۆچانی شاهِرانی شَئیر،اِشک و اۆپار و پایداریَئی پَدگوانک(=پژواک) اَنت. ساز و سرۆد و شَئیر بَس یَک بَهرے چه بلۆچی جُهلێن دۆد و ربێدَگ اَنت. بےمَٹّێن بلۆچی دۆچان که بلۆچانی جنێنان آیانا دۉچنت، گوَشَئی شُبؽنی کِتاب اَنت که راجدَپتری نَگوَشتَگێن کِسّهان و اِشک و امێتان، پُچّانی سَرا نَکشَ کَننت.
بلۆچانی زُبانی(=شفاهی) لَبزانک که چَه اِشکی و پَهلوانی کِسّهان پُرّ اِنت، چه پێسریگێن پَدرێچانی زُبانی هالَتان روایت بوتَگَنت. هانی و شَی مُریدَئی کِسَّه، یَک دَروَرے چَه هَما اِشک اِنت که چَه وھد وزَمانَگئی سیمسَران گوَستَگ و گۆن اُستوره ای درۆشُمے مان بلۆچی دۆد و ربێدَگا بَدَل بوتَگ. هانی و شَی مریدَئی کِسّهَ ئی گوَرا، دۆستێن و شیرین و عِزّت و مَیرُک هَما دِگَه کِسَّه اَنت که نَه تَهنا دِلگوش کَنَگی اَنت، بلکێن دَرس دَیوک اَنت و یَک چاگِردئے بُنداتی اَرزشانا پێشَ دارَنت.
بلۆچی دۆد و ربێدَگ، هَرچُنت که گۆن جَنگ و پایداری(مقاومت) هَمگرنچ اِنت، مُدام سُهلی ساڈایِتَگ و سُهلل و سلاھئے پَدا بوتَگ. یَکّے چَه بلۆچی بێمَٹّێن دۆد و ربێدگی و وَشّێن بُنگَپّان «تْران» اِنت. آ هَما دۆد اِنت که دُژمِنی ئی آچِشا گۆن اَگل و زانت و مِهرا کُشیت. اے رَهبَندَئی سَرا، راجَئی مَزَن و مَستِران دیوانَ و تران کننت و اَڈ و جَنجالان کۆتاهَ کَننت و دویێن دَین کاران سُهلَ دٙینت. مَردێنانی هَمراهیا، بلۆچانی جَنێنان که همُک وَهد پَه اے دۆدانی پَهازَگا پێشگام اَنت، دۉچؽن پُچّ یَکّ و دِگرا ٹێکیَ ئه دَئیَنت که اے وَت مِهر و همراهیَئی نِشان آیانی دَرمیانا اِنت. اے دۆد نشانَ ئه دَنت که بلۆچان سُهل لۆٹۆک و زانتکار اَنت که مان سَکّتِرین وَهدان، راهے پَه سُهل و دۆستی و وَشّی مان زِندَمانا شۆهازَئه کَنَنت.
بلۆچانی جنێن، نَه تَهنا اِزم و سُهلَی وَهدا، بلکێن مان پَهلوانی و پایداریَی زَمانا هَم اَسَرگزار بوتَگ اَنت. آیان مَردێنانی هَمکۆپَگیا، مان چاگردی و دۆد و ربێدگی جَنگان اۆشتاتَگَنت و گۆن وَتی دۆچ کاریان، وَتی راجدَپتر و پَجّارِش پُچّانی سَرا نَکش کُرتَگ.

آیان که گۆن وَتی دَستان بَندیکان پَه هۆش و دِلگۆش گۆن یَکّ و دِگرا هَمگِرنچَء کَننت، نَن که بَس باز جوان و ڈئولدارێن پُچّ جۆڈء کَنَنت، بلکێن آ وَت یَک نِشانے اَنت چَه گوَستگێن و نوکێن پَدرێچانی پَیوند و اَرزشانی بَدَل کَنَگا. هر رَنگ، هر تَهر و دۆچے، یک نشانے چَه راجَئی باوَران و آرزوان و راجدَپتَر اِنت.
بلۆچی دۆد و ربێدگئی جهانی رۆچ، بَس یَک مراگشے نَه اِنت، بلکێن اےگوستگێن و آیوکێن زَمانگَی دَرمیانا یَک پُهلے انت. اے رۆچ هَما اَلَمّێن گَپّا مَی یادا آریت که دۆد و ربێدگ بَس اِزم و زُبان و ساز و سرۆد و سُنَّتانی ساهِگا زِندگ و پایدارٙء مانیت. بلۆچان گۆن وَتی کِسّهان، گۆن وَتی سرۆدَئے زێمُلان، گۆن وَتی دۆچان، و گۆن وَتی سُهل و هۆری و ھمراھیان، یک دۆد و ربێدگیا زندَگ داشتَگ که آیی بَس یک میراسے پَه بلۆچ راجا نَه اِنت، بلکێن آیی یَک مَزنێن گنج و میراسے په درستێن دُنیایَئی مردُمان اِنت.

#برمش_صدای_زنان_بلوچستان

Bramsh-Balochistan woman’s voice

تلاش برای دستیابی به برابری جنسیتی و رفع هر گونه تبعیض و پیشبرد فعالیتها بر بنیاد حقوق بشر سازمان ملل میتوانید از طریق لینک های زیر با بِرَمْش همراه باشید:

وبسایت برمش :
www.Bramsh.org
Instagram:
https://www.instagram.com/bramsh_org
Telegram:
https://t.me/bramshbalochistan