نافرمانی مدنی و اعتراضات اجتماعی ماحصل قوانین ناعادلانه
برمش/ در بسیاری از کشورها، قوانین عجیب و غریبی وجود دارند که ممکن است برای افراد غیرمنطقی یا حتی خندهدار به نظر برسند. بهعنوان مثال، در کالیفرنیا، خوردن پرتقال در هتلها ممنوع است. در ایتالیا، روسپیگری زنانی که نامشان “مری” است، غیرقانونی است. همچنین، در فرانسه، نامگذاری خوکها به نام “ناپلئون” ممنوع است.
این قوانین نشان میدهند که هر جامعهای بر اساس فرهنگ، تاریخ و ارزشهای خود، مقرراتی را وضع میکند که ممکن است برای دیگران غیرمنطقی به نظر برسد. با این حال، اجرای بیچون و چرای این قوانین میتواند به مقاومت و نافرمانی مدنی منجر شود. بهعنوان مثال، اگر قانونی مصرف زیتون را ممنوع کند، علاقهمندان به زیتون ممکن است گروههایی تشکیل دهند، نمادهایی مانند پرچم با تصویر شاخه زیتون ایجاد کنند و حتی سرودهایی با عنوان “آزادی زیتون” بسازند. در این صورت، مسئولیت خیزش و اعتراض بر عهده کسانی است که قانون ناعادلانه را وضع کردهاند، نه افرادی که به آن اعتراض میکنند.
این مثالها نشان میدهند که قوانین ناعادلانه میتوانند به نافرمانی مدنی و اعتراضات اجتماعی منجر شوند. همانطور که مارتین لوتر کینگ جونیور بیان کرده است: “کسی که قانون ناعادلانه را میشکند، باید علنی و صمیمانه آن را انجام دهد و آماده پذیرش مجازات باشد تا وجدان جامعه را نسبت به بیعدالتی بیدار کند.”
بنابراین، وضع قوانین باید با دقت و توجه به عدالت و حقوق افراد انجام شود تا از ایجاد نارضایتی و اعتراضات جلوگیری شود.
#برمش_صدای_زنان_بلوچستان
Bramsh-Balochistan woman’s voice
تلاش برای دستیابی به برابری جنسیتی و رفع هر گونه تبعیض و پیشبرد فعالیتها بر بنیاد حقوق بشر سازمان ملل میتوانید از طریق لینک های زیر با بِرَمْش همراه باشید:
بلوچستان در راس جدول بی سوادی و بازماندگی از تحصیل
برمش/ روز سهشنبه ۴ دی ماه ۱۴۰۳، “عبدالرضا فولادوند”، رئیس سازمان نهضت سوادآموزی عنوان کرد که ۱۸ میلیون بیسواد و کمسواد و ۹۰۰ هزار بازمانده از تحصیل در کشور وجود دارند و افراد بیسواد، کمسواد و افرادی که تمایل به گذراندن دورههای آموزشی دارند، در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال جزو جامعه هدف محسوب میشوند.
بر اساس همین گزارش بیشترین بیسوادی در استانهای مرزی مانند بلوچستان و سیستان و در برخی شهرستانهای تهران مشاهده میشود و اکنون ۴۵۰ هزار بازمانده از تحصیل در دوره ابتدایی وجود دارد و هر سال به این تعداد افزوده میشود.
حق تحصیل از جمله حقوق بنیادین کودکان است که در قوانین داخلی و بینالمللی به رسمیت شناخته شده است. مطابق با ماده ۳۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همهٔ مردم تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد. همچنین، بر اساس ماده ۲۸ کنوانسیون حقوق کودک، که ایران نیز به آن پیوسته است، کشورهای عضو موظف به فراهم کردن حق تحصیل برای کودکان هستند و باید از هرگونه موانع برای دسترسی به آموزش جلوگیری کنند.
عدم تحصیل به زبان مادری نیز در کنار فقر مهمترین عوامل هستند که منجر به ترک تحصیل دانش آموزان در مقاطع پایین تحصیل می گردند چرا که دانش آموزان باید با زبانی آموزش ببینند که با زبان مادری آنها متفاوت است.
#برمش_صدای_زنان_بلوچستان
Bramsh-Balochistan woman’s voice
تلاش برای دستیابی به برابری جنسیتی و رفع هر گونه تبعیض و پیشبرد فعالیتها بر بنیاد حقوق بشر سازمان ملل میتوانید از طریق لینک های زیر با بِرَمْش همراه باشید:
به بهانه چهارمین سالگرد کشته شدن بانُک “کریمه بلوچ”
برمش/ بانُک “کریمه بلوچ”، یکی از زنان برجسته و فعالان حقوق بشری و سیاسی بلوچستان و از اعضای کلیدی سازمان دانشجویان بلوچ (BSO) بود. او اولین زنی بود که به عنوان رئیس این سازمان انتخاب شد و به خاطر فعالیتهایش در دفاع از حقوق ملت بلوچ، حقوق زنان و حقوق بشر شناخته میشد.
کریمه بلوچ در سال ۱۹۸۳ در منطقه تُمپ در شهرستان تربت واقع در بلوچستان از یک خانواده ساده و روستایی متولد شد و از ابتدای نوجوانی به مسائل اجتماعی و فرهنگی منطقهاش علاقه نشان داد. کریمه تحصیلات اولیهاش را در مدرسه محلی تمپ شروع کرد و بعدا برای ادامه تحصیل به شهر تربت رفت. او به دانشگاه بلوچستان در مرکز بلوچستان، شهر کویته وارد شد و در رشته روانشناسی تحصیل کرد. در همین دوران بود که به سازمان دانشجویان بلوچ (BSO) پیوست و فعالیتهای سیاسی و اجتماعی خودش را شروع کرد. حضور کریمه در این سازمان، او را به یکی از صداهای برجسته برای عدالت و حقوق مردم بلوچ تبدیل کرد.
فعالیتهای کریمه شامل برگزاری تجمعات، نوشتن مقالات، نامهها و سخنرانی در مورد مشکلات بلوچستان بود. او همچنین بهطور ویژه روی ناپدیدسازی قهری و اجباری شهروندان و فعالان سیاسی و حقوق بشری بلوچستان، سرکوب مردم بلوچ و حقوق زنان تمرکز داشت. فعالیتهای این زن شجاع، بهویژه اعتراضهایش علیه ناپدید شدنهای اجباری و سرکوب مردم بلوچ، خشم مقامات پاکستانی را برانگیخت. این فشارها در نهایت او را مجبور به ترک پاکستان کرد و به کانادا پناهنده شد ولی همچنان از آنجا به فعالیتهایش ادامه داد. در همان سال به عنوان یکی از صد زن برتر مجله بیبیسی در سطح جهان انتخاب شد.
کریمه به دلیل فعالیتهایش در دفاع از حقوق مردم بلوچ، آگاهیبخشی درباره ناپدیدسازی قهری بلوچ ها و مبارزهاش برای عدالت اجتماعی و برابری شناخته شد. او از صدای خود برای جلب توجه جهانی به مشکلات بلوچستان استفاده کرد و توانست مسائل منطقه را به سطح بینالمللی برساند. این افتخار نه تنها جایگاه کریمه را به عنوان یک رهبر برجسته تثبیت کرد، بلکه توجه جهان را به مسائل بلوچستان جلب کرد.
کریمه در ۲۰ دسامبر سال ۲۰۲۰ پس از خروج از منزل مفقود شد و در ۲۱ دسامبر پیکر بیجانش در نزدیکی دریاچهای در شهر تورنتو کانادا پیدا شد. مرگ او باعث شوک و اندوه گستردهای در میان جامعه بلوچ و فعالان حقوق بشر شد و بسیاری مرگ او را مشکوک و در نتیجه قتل سیاسی دانستند و انگشت اتهام را به سوی رژیم جمهوری اسلامی پاکستان نشانه رفتند.
قتل این زن شجاع بلوچ واکنشهای گستردهای علیه رژیم جمهوری اسلامی پاکستان در سراسر بلوچستان فارغ از مرزها بدنبال داشت که از آن جمله انتقاد شدید مولوی عبدالحمید اسماعیل زهی در زاهدان، مولوی عثمان قلندرزهی در خاش، مولوی محمد امین آسکانی در پشامگ در مراسمهای نماز جمعه در تاریخ ۵ دی ماه و همچنین همدردی مردم در سراسر بلوچستان را نام برد.
انتقال پیکر بانک کریمه بلوچ به بلوچستان در ۲۵ ژانویه ۲۰۲۱ باعث شد که حکومت پاکستان تدابیر شدید امنیتی را در بلوچستان به اجرا بگذارد تا از تجمعات گسترده مردمی و اعتراضات احتمالی جلوگیری کند. نیروهای امنیتی در مناطق مختلف مستقر شدند و ارتباطات برخی از مناطق محدود یا قطع شد تا صدای اعتراضها خاموش بماند.
در تاریخ ۲۶ ژانویه، با وجود محدودیتها و سرکوب شدید، مردم بلوچ در مناطق مختلف بلوچستان، به ویژه در شهرهایی مانند کویته و گوادر نمازهای جنازه نمادین برای کریمه بلوچ برگزار کردند. در شهر تربت، محل اصلی خاکسپاری کریمه بلوچ، هزاران نفر از جمله زنان از سراسر بلوچستان در مراسم تشییع جنازه او شرکت کردند. این حضور گسترده، علیرغم تهدیدها و حضور نیروهای امنیتی، نشاندهنده محبوبیت و تاثیر عمیق او بر مردم بود. این تجمعات نمادی از همبستگی و احترام به او به عنوان یک رهبر مردمی بود. مردم با برگزاری این مراسمها پیام دادند که صدای کریمه خاموش نخواهد شد و راه او ادامه خواهد داشت.
#برمش_صدای_زنان_بلوچستان
Bramsh-Balochistan woman’s voice
تلاش برای دستیابی به برابری جنسیتی و رفع هر گونه تبعیض و پیشبرد فعالیتها بر بنیاد حقوق بشر سازمان ملل میتوانید از طریق لینک های زیر با بِرَمْش همراه باشید:
۱۸ دسامبر روز جهانی مهاجران، برای آگاهیبخشی در مورد چالشها و حقوق مهاجران
برمش/ روز جهانی مهاجران در ۱۸ دسامبر هر سال گرامی داشته میشود. این روز در سال ۲۰۰۰ توسط سازمان ملل متحد برای آگاهیبخشی در مورد چالشها و حقوق مهاجران تعیین شد. هدف از این روز، توجه به رنجها و تلاشهای مهاجران در سراسر جهان و تأکید بر لزوم حمایت از حقوق انسانی آنها است .
روز جهانی مهاجران یادآور چالشها و رنجهای میلیونها نفر در سراسر جهان است. بر اساس آمارهای سازمان ملل متحد، هماکنون بیش از ۲۸۰ میلیون مهاجر در جهان وجود دارد که این رقم در دهههای اخیر بهطور پیوسته افزایش یافته است. بسیاری از این مهاجران به دلیل جنگ، فقر و ناامنی مجبور به ترک خانههای خود شدهاند، اما در مسیر مهاجرت با خطرات بزرگی مواجه هستند. در سال گذشته، بیش از ۳۰۰۰ مهاجر تنها در مسیر دریای مدیترانه جان خود را از دست دادهاند که این مسیر را به یکی از مرگبارترین مسیرها تبدیل کرده است .
علاوه بر خطر غرقشدن در دریا، بسیاری از مهاجران در مرزها هدف گلوله قرار میگیرند یا قربانی خشونتهای جنسی و تجاوز میشوند. این فجایع بهویژه در مسیرهای پرخطر مهاجرت در آفریقا، آسیا و اروپا گزارش شده است، جایی که مهاجران در برابر قاچاقچیان انسان و نیروهای امنیتی بیدفاع هستند .
تصاویر دردناک، مانند بدن بیجان آلان کردی، کودک سوری که در سال ۲۰۱۵ بر ساحل ترکیه پیدا شد، توجه جهانی را به این بحران جلب کرد. بااینحال، در سالهای اخیر و با روی کار آمدن دولتهای ضد مهاجر در برخی کشورها، وضعیت مهاجران سختتر از گذشته شده است . سال ۲۰۲۳ بهعنوان مرگبارترین سال برای مهاجران در دهه گذشته شناخته شد .
به امید آن روزی که هیچ شهروند بلوچی به دلیل بلوچ بودن، بی شناسنامه بودن، سنی بودن، به دنبال ترویج زبان مادری بودن مجبور به مهاجرت نشود.
#برمش_صدای_زنان_بلوچستان
Bramsh-Balochistan woman’s voice
تلاش برای دستیابی به برابری جنسیتی و رفع هر گونه تبعیض و پیشبرد فعالیتها بر بنیاد حقوق بشر سازمان ملل میتوانید از طریق لینک های زیر با بِرَمْش همراه باشید:
پرستو احمدی: “نمیتوانم از حق آواز خواندن چشم بپوشم.”
برمش/ شامگاه چهارشنبه ۲۱ آذر ماه ۱۴۰۳، اجرایی با خوانندگی “پرستو احمدی” که در یکی از کاروانسراهای ایران برگزار و بهصورت زنده از یوتیوب این خواننده پخش شد، در شبکههای اجتماعی مورد توجه قرار گرفته و واکنشزیادی داشته است.
خانم احمدی در این برنامه که با عنوان «کنسرت کاروانسرا» برگزار شد بدون حجاب اجباری ظاهر شده است.
این خواننده درباره کنسرت خود نوشت: “من، پرستو؛ دختری که میخواهم برای مردمی که دوستشان دارم بخوانم. این حقی است که نمیتوانستم از آن چشم بپوشم؛ خواندن برای خاکی که عاشقانه دوستش دارم.”
او در ادامه گفته است: “اینجا، در این نقطه از ایران عزیزمان، در این تکهای که تاریخ و اسطورههای ما به هم پیوند میخورند، صدای من را در این کنسرت فرضی بشنوید و خیال کنید، این وطن زیبا را… “
گفتنی است قوه قضاییه ایران میگوید با “پرستو احمدی” بر سر اجرای موسیقی بدون مجوز و بدون رعایت «موازین قانونی و شرعی» برخورد میکند. به گزارش میزان برای دستاندرکاران این کار پرونده تشکیل شده و با دیگر عوامل اجرا هم «برخورد خواهد شد.»
در مقابل بسیاری از کاربران، این اقدام را یک اقدام شجاعانه و تاریخی و در ادامه مبارزات زنان ایرانی علیه حجاب اجباری حکومتی ارزیابی کردهاند.
لازم به ذکر است اعتراض به حجاب اجباری با وجود آن که در زمان کوتاهی پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ آغاز شد اما پس از اعتراضات مشهور به خیزش “زن زندگی آزادی” در پی کشته شدن ژینا مهسا امینی در ایران به شدت گسترش یافت.
(فیلم از یوتیوب پرستو احمدی)
#برمش_صدای_زنان_بلوچستان
Bramsh-Balochistan woman’s voice
تلاش برای دستیابی به برابری جنسیتی و رفع هر گونه تبعیض و پیشبرد فعالیتها بر بنیاد حقوق بشر سازمان ملل میتوانید از طریق لینک های زیر با بِرَمْش همراه باشید:
درخواست تعطیلی زندان قرچک؛ نهاد حقوق بشری: “جهنم زنان و کودکان است.”
برمش/ روز سهشنبه ۲۰ آذر ماه ۱۴۰۳، سازمان حقوق بشر ایران در گزارشی تکاندهنده به مناسبت روز جهانی حقوق بشر، زندان قرچک ورامین را به دلیل شرایط غیرانسانی و نقض گسترده حقوق زندانیان، “جهنمی برای زنان و کودکان” توصیف کرده است. این سازمان خواستار تعطیلی فوری این زندان و انتقال زندانیان به مکانهایی با شرایط انسانی شده است.
سازمان حقوق بشر ایران که مقر آن در نروژ است، در گزارش خود به موارد متعددی از نقض حقوق زندانیان در زندان قرچک اشاره کرده، و افزوده که این زندان ابتدا به عنوان «مرغداری» طراحی شده بود و «مکانی غیرانسانی برای نگهداری زنان زندانی»است و زندانیان در «فضایی بسیار کوچک، بدون تهویه و نور کافی» نگهداری میشود که «آب شرب ناسالم، کیفیت پایین غذا، نبود خدمات بهداشتی و درمانی مناسب، و رفتارهای تحقیرآمیز و جنسیتزده، تنها بخشی از رنج روزمره» آنها است و در آن جا «ابتداییترین اصول کرامت انسانی» نیز نادیده گرفته میشود.
این گزارش همچنین به وضعیت کودکان در این زندان پرداخته و اشاره کرده که کودکان تا دو سالگی در محیطی پرخطر و آلوده نگهداری میشوند و پس از آن از مادران خود جدا شده و به مراکز بهزیستی منتقل میشوند و کودکان بیشناسنامهای که در این زندان به دنیا میآیند، از همان آغاز زندگی در چرخهای از محرومیت و بیعدالتی گرفتار میشوند..
محمود امیریمقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، زندان قرچک را “نماد نقض آشکار حقوق و کرامت انسانی” دانسته و خواستار اقدامات فوری شده است. او از جامعه جهانی خواسته است برای پایان دادن به فعالیت چنین زندانهایی متحد شده و از حقوق بشر دفاع کنند.
#برمش_صدای_زنان_بلوچستان
Bramsh-Balochistan woman’s voice
تلاش برای دستیابی به برابری جنسیتی و رفع هر گونه تبعیض و پیشبرد فعالیتها بر بنیاد حقوق بشر سازمان ملل میتوانید از طریق لینک های زیر با بِرَمْش همراه باشید:
برمش/ روز جهانی حقوق بشر هر سال در ۱۰ دسامبر گرامی داشته میشود. این روز به یاد تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۴۸ توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد انتخاب شده است. اعلامیه جهانی حقوق بشر، که شامل ۳۰ ماده است، اولین سندی بود که حقوق اساسی همه انسانها را بدون در نظر گرفتن نژاد، مذهب، جنسیت یا ملیت، به رسمیت شناخت.
پس از فجایع جنگ جهانی دوم، نیاز به یک چارچوب جهانی برای تضمین کرامت انسانی آشکار شد. به همین دلیل کمیتهای به ریاست النور روزولت این اعلامیه را تدوین و به تصویب رساند.
روز جهانی حقوق بشر بر موارد زیر تأکید دارد: ۱- ترویج آگاهی از حقوق بنیادین انسانها ۲- حمایت از آزادی بیان، برابری و عدالت اجتماعی ۳- مبارزه با تبعیض، خشونت و نقض حقوق بشر در سراسر جهان
در این روز، دولتها، سازمانهای مردمنهاد و فعالان حقوق بشر برنامههای مختلفی برگزار میکنند تا به چالشهای پیش رو بپردازند و توجه جهانی را به موارد نقض حقوق بشر جلب کنند.
وضعیت حقوق بشر در ایران، بهویژه در بلوچستان، به دلیل تبعیضهای ساختاری و عدم توجه به حقوق اقلیتها، بحرانی است. بلوچها بهطور مداوم با تبعیضهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مواجهاند و کمبود زیرساختهای آموزشی و بهداشتی، حق زندگی با کیفیت را از آنها گرفته است. بسیاری از ساکنان این مناطق به دلیل فقر و سیاستهای تبعیضآمیز، از حقوق ابتدایی خود محروم هستند.
علاوه بر این، نقض حقوق زنان در بلوچستان شدیدتر به چشم میخورد. زنانی که در این مناطق زندگی میکنند، به دلیل بلوچ بودن از رنجی مضاعف و چند لایه رنج می برند.
روز جهانی حقوق بشر یادآور تعهد همگانی برای دفاع از کرامت و حقوق انسانهاست. این روز فرصتی است تا جوامع نسبت به مسئولیتهای خود آگاه شوند و به سمت جهانی عادلانهتر حرکت کنند.
#برمش_صدای_زنان_بلوچستان
Bramsh-Balochistan woman’s voice
تلاش برای دستیابی به برابری جنسیتی و رفع هر گونه تبعیض و پیشبرد فعالیتها بر بنیاد حقوق بشر سازمان ملل میتوانید از طریق لینک های زیر با بِرَمْش همراه باشید:
فریبا برهانزهی: “خشونت علیه زنان ریشه در موارد ایدئولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی و سیستم زن ستیز و مرد سالار دارد.”
برمش/ روز پنجشنبه ۱ آذر ماه ۱۴۰۳، بانُک “فریبا برهانزهی” در برنامه «آرین تی وی» به مناسبت ۲۵ نوامبر روز جهانی منع خشونت علیه زنان شرکت کرده و در این خصوص به همراه سایرین مهمانان برنامه صحبت کردند.
در این برنامه بانُک فریبا و سایر فعالین حقوق زنان، خشونت بر زنان در جوامع مختلف را بررسی و با جامعه ایران مقایسه کردند. در غرب نیز خشونت علیه زنان وجود دارد اما قانون از زنان حمایت می کند و ریشه این خشونت ها در واقع همیشه ایدئولوژیکی نیست بلکه عوامل اجتماعی، اقتصادی و سیستم زن ستیز و مرد سالار به خشونت علیه زنان می انجامد و زنان در جامعه ایران از هیچ حمایتی برخوردار نیستند و حتی جرات اعتراض ندارند!
جمهوری اسلامی ایران با دستکاری آمار و ارائه آمار دروغین، میزان قتل زنان را در ایران، گرچه بسیار فاجعه بار است، اما بازهم در واقعیت خیلی کمتر از واقعیت نشان می دهد.
برای کمک به زنانی که در چرخه خشونت گرفتار هستند، باید اقدامات هم زمان در سطوح مختلف انجام شود. فراهم کردن پناهگاههای امن، توانمندسازی مالی زنان، تقویت حمایتهای قانونی و تلاش برای تغییر نگرشهای اجتماعی از جمله راهکارهایی هستند که میتوانند به شکستن این چرخه کمک کنند. این اقدامات نیازمند همکاری دولت، جامعه مدنی و نهادهای بینالمللی است تا تأثیری پایدار داشته باشد.
#برمش_صدای_زنان_بلوچستان
Bramsh-Balochistan woman’s voice
تلاش برای دستیابی به برابری جنسیتی و رفع هر گونه تبعیض و پیشبرد فعالیتها بر بنیاد حقوق بشر سازمان ملل میتوانید از طریق لینک های زیر با بِرَمْش همراه باشید:
فریبا برهانزهی: “زنان و دختران شجاع ایرانی علیرغم تمام سرکوب ها به مبارزه خود ادامه می دهند. “
برمش/ روز دوشنبه ۵ آذر ماه ۱۴۰۳، بانُک “فریبا برهانزهی” به مناسبت ۲۵ نوامبر روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان در برنامه تلویزیون انقلاب زنانه به همراه تنی چند از زنان مبارز حضور یافت.
قسمتی از سخنان بانُک فریبا در این برنامه به شرح ذیل می باشد:
“بهترین راه کمک به افرادی که در داخل ایران نیاز به کمک دارند، اتحاد، همبستگی و در کنار هم بودن سازمان هایی است که در خارج از کشور به امکانات دسترسی دارند.
زنان در همه جای ایران از همه نسل های مختلف در برابر زن ستیزی حاکم بر ایران مبارزه می کنند.
“آهو دریایی” با حرکت اعتراضی که انجام داد، به ما نشان داد دختران شجاع داخل ایران علیرغم جو سرکوب و فشار ایستادگی می کنند.
یکی از اهداف زنان ایران رسیدن به جامعه ای است که آنان بر بدن خویش تسلط داشته باشند و بتوانند به راحتی تصمیم بگیرند که حجاب داشته باشند یا نه.”
#برمش_صدای_زنان_بلوچستان
Bramsh-Balochistan woman’s voice
تلاش برای دستیابی به برابری جنسیتی و رفع هر گونه تبعیض و پیشبرد فعالیتها بر بنیاد حقوق بشر سازمان ملل میتوانید از طریق لینک های زیر با بِرَمْش همراه باشید:
برمش/ پنچشَمبِهئے رۆچا ۸ آزر ۱۴۰۳، سوییسئے سرڈگارا جنیوا [ژنو] اگوام متهدهئے بُنجاهی کارگسا [کمترێنانی تها وانگ و زانگ]ئے سر هالئے سرا سیمیناری برجم دارگ بوت و ائولی رندا اگوام متهدها بلۆچستانئے زالبۆلانی یک گلے داوت داتگِش و بانُک “زێبا بهتیاریا” اے سیمینارا برمش گلئے نێمگا بهر زُرتگ و بلۆچستان وانگ و زانگئے بارئوا بلۆچ راجئے اڑئے جنجال درشان کُرتگ. اے سیمینارئے تها اێرانئے تها نندۆکێن جتا جتاێن راجانی نمایندگان بهر زُرتگ و راجانی تها وانگ و زانگ و تربیتئے جێڑهانی بابتا گُشتانک داتگاَنت.
من بلۆچستانئے زالبۆلانی تئوارئے نێمگا برمشئے نێمگا گپّایان. اێرانئے تها بلۆچ نزّیک مان ۵ ملیونئے مردم اَنت. بلۆچ کۆدکان مان اێرانا وانگ و زانگ و دگه چاگردی هکّانی پڑا مزنێن تبییزئے [تبعیض] آماچ اَنت.
ده هزار بلۆچئے چُکّ بے ریاست اِنت و چه آیان پئیدایشئے سندا زبهر اَنت. پئیدایشئے کاٹئے نبئیگا اے زهگ بازێن سرکاری آسراتیئے رسگا چه زبهر بنت که اِشانی تها وانگ و زانگئے رسگ هم هئوار اَنت. بلۆچ مهلوک مزنێن گریبیئے آماچ اَنت و اے جێڑه سرکاری وانگ و زانگئے نزامئے تها سرمایه کاری و شرکتئے کمیا گۆن بندۆکاَنت. تالیمی ادارهئے آسراتی کمّ اَنت و وانگجاه سکّ کمّ اَنت، استاد و سامان کمّ اَنت و آیانی رسگ مشکل اِنت. گریبی و نا دستیابیئے تالیم، یک جاوری گار کنگیا اڈ کنت.
اێرانئے سرکاری رسانکدرئے رِدا بلۆچستان و سیستانا چل و پنچ هزارا چه گێش زهگ چه وانگ و زانگا زبهر اَنت. چه بلۆچستان و سیستانا ابێد اێرانئے دگه استانانی بلۆچ چۆ که هرمزگان و کرمانا هم همے جێڑهانی آماچ اَنت. گریبیئے سئوبا مان اے دمگا بلۆچ کۆدک سکّ باز اَنت. جنک زوت آرۆس کنگا مجبور بنت و بچک مجبور بنت که مالی زۆرئے سئوبا هاندانئے سرا کار بکننت و اێرانئے سرکارا اے جێڑهانی گیش و گیوارئے هاترا هچ وڑێن سیاستے نێست.
ما رندئے کارانی لۆٹا کنێن:
اێرانا بلۆچ زهگانی وانگ و زانگئے نزۆریئے بُنکیئے سئوبان چه هئوار شدیدێن گریبی، بلۆچستانئے وانگ و زانگئے پڑا سرمایه کاریئے نێمگا نبئیگ و زهگانی زهگئے آرۆسا هئوار کنگی اِنت.
اێرانا اێرانئے آیینئے ۱۵ می بند و میان اُستمانی کانودئے رِدا وتی زمه واریان پێلو کنگی اِنت که آ دراهێن زهگان وتی زبانئے وانگ و زانگا بدنت، اشانی تها اهوازی اَرب، بلۆچ، کُرد، تُرک، لُر و ترکمن هئوار اَنت.
اێرانا انسانی هکّانی جهانی جارئے آرٹیکل ۱۵ئے رِدا بے ملکێن بلۆچان شهریَت بدنت.
Bramsh_balóchistaná_janénani_tawár
جُهد په برابریئے رسگ و هرچ وڑێن تبییز [تبعیض]ئے هلاس کنگ و اگوام متهدهئے انسانی هکّانی بُنیادئے کارانی دێما برگا چه رندئے لنکان چه رندگیر کنگ بیت کنت: